Η απεργία του 1929 στην Ελευσίνα δεν έχει μονάχα τοπικό ενδιαφέρον, αλλά συντελεί και σε ευρύτερες πολιτικές αλλαγές.

Πιο συγκεκριμένα, ο Βενιζέλος αναφέρει σχετικά με τα γεγονότα στην Ελευσίνα πως υπάρχει «κομμουνιστικός δάκτυλος» και «κομμουνιστικόν κέντρον εις Αθήνας το οποίο οργανώνει και κατευθύνει τις απεργίες», και πως «εάν εξακολουθήσουν οι ανατρεπτικές ενέργειες, η κυβέρνηση θα λάβει γενικότερα μέτρα».

Αυτά τα «γενικότερα μέτρα» δεν είναι άλλα από τον νόμο 4229 «Περί των μέτρων ασφαλείας του κοινωνικού καθεστώτος και προστασίας των ελευθεριών των πολιτών», ο οποίος, αν και έχει τεθεί σε διαβούλευση ήδη από τον Δεκέμβριο του 1928, ψηφίζεται το καλοκαίρι του '29, μετά τα απεργιακά γεγονότα στην Ελευσίνα, το Λαύριο και τον Πειραιά.

Στη διάρκεια των γεγονότων του ’29, πραγματοποιείται επίσης μια ευρύτερη πολιτική ζύμωση σε εργάτες και εργάτριες της Ελευσίνας. Χαρακτηριστική είναι η μαρτυρία του Μύρωνα Γκέκα.

Στην απεργία τη μεγάλη τότε, του ’29, ο Ριζοσπάστης στην Ελευσίνα πούλαγε πέντε-έξι φύλλα, όσοι ήμασταν τότε οι ΚΚΕδες… τις ημέρες αυτές της απεργίας ξέρεις πού έφτασε ο αριθμός του Ριζοσπάστη; Τριακόσια φύλλα.

Λίγα χρόνια αργότερα, το εργατικό κίνημα δείχνει σημάδια ανάκαμψης στη χώρα και ιδιαίτερα στην Ελευσίνα .

Το 1934 ιδρύεται το Εργατικό Κέντρο Ελευσίνας, ενώ στις βουλευτικές εκλογές του 1935 το ΚΚΕ, με γενικό γραμματέα τον Νίκο Ζαχαριάδη, συγκεντρώνει ποσοστό 9,59%. Το εργατικό κίνημα στην Ελευσίνα ενισχύεται ολοένα και περισσότερο.

Το ’36, στη μεγάλη απεργία, οι απεργοί ήταν στην ταβέρνα του Μαρούγκα. Μπήκαν μέσα οι έφιπποι χωροφύλακες για να τους διώξουν. Ο Παναγιώτης πήρε την αμπάρα της πόρτας και κτύπησε έναν από αυτούς. Μετά τόσκασε· κρύφτηκε. Οι απεργοσπάστες ανάβανε φωτιές με τα τσουβάλια του τσιμέντου, για να βγάζουν καπνό τα φουγάρα! Νόμιζαν πως έτσι θα ξεγελούσαν τους απεργούς, ότι δηλαδή έσπασε η απεργία.

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΔΙΑΛΟΓΟΙ, ΤΕΥΧΟΣ 3

Από την πλευρά της κοινωνίας, όμως, συγκροτείται απεργιακό ταμείο από το κοινοτικό συμβούλιο για τη στήριξη των απεργών. Προκειμένου να λήξει η απεργία, η διοίκηση του ΤΙΤΑΝ δίνει αύξηση στους απεργούς, αλλά προχωρά και σε εξώσεις από τα Οικήματα ΤΙΤΑΝ.

Στις 17 Ιουνίου 1936 η απεργία λήγει έχοντας κατακτήσει για τους εργάτες αύξηση του κατώτατου ημερομισθίου από τις 52 στις 60 δραχμές και οικονομική ενίσχυση του ταμείου περίθαλψης.

Την περίοδο της Κατοχής του 1940, από τις πρώτες κιόλας μέρες του πολέμου, οι περιοχές γύρω από την Ελευσίνα, όπως το Νεράκι και ο Λουτρόπυργος, αλλά και η σιδηροδρομική γραμμή Ελευσίνας-Κορίνθου, βομβαρδίζονται από ιταλικά αεροπλάνα.

Σύμφωνα με τον Γιώργο Μιλήση, νομαρχιακό γραμματέα του ΕΑΜ, στη μεγάλη πείνα του χειμώνα του ’42 λιμενεργάτες και βιομηχανικοί εργάτες που πρόσκεινταν στο ΕΑΜ καλούν σε ένα δωματιάκι που έχουν νοικιάσει δίπλα στα εργοστάσια για την οργάνωσή τους ανθρώπους με «κοινωνικό κύρος», όπως τον πρόεδρο της Επαγγελματικής Ένωσης, τον υποδιευθυντή του Βότρυς, έναν βιομήχανο και έναν απόστρατο αξιωματικό. Καταφέρνουν να τους πείσουν να φέρουν μεγάλες ποσότητες τροφίμων από τον Ερυθρό Σταυρό Αθηνών. Την άνοιξη του ’42, η Εφορεία Συσσιτίων Ελευσίνας φτάνει να μοιράζει 2.500 μερίδες φαγητού στους κατοίκους.

Η γερμανική Κατοχή φέρνει, αναπόφευκτα, αλλαγές και στις βιομηχανίες. Το λιμάνι νεκρώνεται, τα εργοστάσια είτε κλείνουν, είτε υπολειτουργούν, είτε επιτάσσονται από τους Γερμανούς.

Η περίοδος που ακολουθεί μετά την απελευθέρωση, από το 1944 έως και το τέλος της Δικτατορίας των Συνταγματαρχών το 1974, σημαδεύει την πολιτική και οικονομική ζωή της Ελλάδας. Ο Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος ανασύρει το ενδιαφέρον της Αμερικής προς την Ελλάδα. Το Δόγμα Τρούμαν που εξαγγέλλουν οι ΗΠΑ το 1947 με πρόσχημα την απομάκρυνση χωρών όπως η Ελλάδα από τη σοβιετική επιρροή ενισχύει σταδιακά την αμερικανική ηγεμονία. Μεταπολεμικά, η επικράτηση των αρχών της ελεύθερης αγοράς αποτελεί, στα μάτια της αμερικανικής βοήθειας, εγγύηση ειρήνης.

Την περίοδο 1953-1973, η βιομηχανική ανάπτυξη στηρίζεται στην εκμετάλλευση, τα φθηνά μεροκάματα και την καταστολή των κινητοποιήσεων. Μετά το 1967, στη διάρκεια της Χούντας, οι διεκδικήσεις και ο συνδικαλισμός ελέγχονται και καταστέλλονται ακόμη περισσότερο. Όπως διαβάζουμε στην μαρτυρία του Χρήστου Σπυρόπουλου:

Οι εργοδότες στο πρόσωπο της δικτατορίας έλυσαν τα προβλήματά τους. Κανένας δεν μπορούσε να διοριστεί σε Δ. Σ. σωματείου, αν δεν είχε έγκριση του στρατιωτικού διοικητή.