Η ανάπτυξη κεντρικού λιμανιού αποτελεί πρόθεση του κράτους και των βιομηχανιών ήδη από την περίοδο της πρώτης εκβιομηχάνισης. Το 1842 ιδρύεται το Υποτελωνείο Ελευσίνας και το 1845 δημιουργείται ο Υγειονομικός Σταθμός για τις ιατρικές εξετάσεις των πληρωμάτων των πλοίων. Το 1914, παράλληλα με την βιομηχανική ανάπτυξη, ιδρύεται και το Λιμενικό Ταμείο Ελευσίνας, που λειτουργεί μέχρι το 2001, οπότε και μετατρέπεται σε ανώνυμη εταιρεία με την ονομασία Οργανισμός Λιμένα Ελευσίνας (ΟΛΕ) (Ν. 2932/2001). Στον ΟΛΕ υπάγονται το κεντρικό εμπορικό λιμάνι, η πρώην προβλήτα της αμερικανικής βάσης και το λιμάνι της Βλύχας.

Στον ΟΛΕ ανήκουν επίσης διάφορες εκτάσεις της πόλης και της ακτής. Τα περιουσιακά του στοιχεία μεταβιβάζονται το 2012 στο Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ). Συνεπώς, οι δημοτικές αρχές της πόλης δεν έχουν καμία κυριότητα σε όλη την έκταση που ορίζει ο ΟΛΕ και τις εκτάσεις που του ανήκουν.

Τα παιδικά χρόνια εκεί, εκεί κάναμε μπάνιο. Δεν υπήρχε λιμάνι· το λιμάνι δημιουργήθηκε από μια ομάδα Συμιακών το 1928, οι οποίοι σήμερα οι ανθρώποι αυτοί πρέπει να είναι, για να ζούσανε, θα έπρεπε να ήτανε εκατόν σαράντα ή εκατόν πενήντα χρονών, δεν ζούνε βέβαια… μετά το 1967, άρχισε να πραγματοποιείται, να παίρνει οστά ο χώρος αυτός, να γίνει ένα λιμάνι, μετά το 1967, το οποίο πρέπει να τελείωσε, αν δεν απατώμαι, γύρω στο 1973-1974, το οποίο γίνανε τα κτήρια, το λιμεναρχείο, το τελωνείο, κι ένα κτήριο παλαιάς κοπής, ο οποίος ήτανε ο ΟΛΕ, Οργανισμός Λιμένος Ελευσίνος. 

ΓΙΩΡΓΟΣ ΡΟΚΑΣ 

Η βιομηχανική, μεταφορική και εμπορική δραστηριότητα της Ελευσίνας συρρικνώνει τον χώρο που παραμένει δημόσιος για τους κατοίκους. Η συμβολή της πολιτείας στη διαμόρφωση του δημόσιου χώρου είναι μικρή και εστιάζει σε κεντρικές πλατείες και δημόσια κτίρια. Η χρηματοδότηση προέρχεται σε μεγάλο βαθμό από την ίδια τη βιομηχανία και, μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1970 και τις αρχές της δεκαετίας του 1980, οργανώνεται μέσα από ιδιωτικές πρωτοβουλίες. Η πλατεία Ηρώων διαμορφώνεται το 1953 και η πλατεία Λαού μόλις το 1985.

Μια σημαντική περίοδος για τη διαμόρφωση του δημόσιου χώρου στην Ελευσίνα είναι η δωδεκαετής θητεία του Μιχάλη Λεβέντη ως δημάρχου, από το 1975 έως το 1986. Ο Λεβέντης αναμορφώνει την Ελευσίνα με χώρους και υποδομές, όπως το Θριάσιο νοσοκομείο, σχολεία, πλατείες, πάρκα και παιδικές χαρές.

Ο Λεβέντης, παιδιά, έμεινε τρεις τετραετίες, γιατί πραγματικά ήτανε από τους καλύτερους. Άρχισαν να τον ψηφίζουν και η Κάτω Ελευσίνα, γιατί έφτιαξε και την Κάτω Ελευσίνα, έφτιαξε την πλατεία, έφτιαξε την παραλία, έφτιαξε τον συνοικισμό που ήτανε αχούρι τελείως, δεν είχε πλατείες, έφτιαξε τα λύκεια, γυμνάσια, νοσοκομείο, δρόμους. Όλος ο συνοικισμός που ήμασταν με τη λάσπη μέχρι εδώ είχε έναν κεντρικό δρόμο, εκεί... το κτίριο που είδαμε ήταν ο κεντρικός, η Βενιζέλου, αυτή ήταν ασφαλτοστρωμένη, όλοι οι άλλοι δρόμοι στον συνοικισμό ήταν λάσπη, χώμα, λάσπη, και είχαμε βρύσες, σε κάθε γωνιά, σε κάθε τετράγωνο μια βρύση, να παίρνουμε νερό από τη βρύση και να το πηγαίνουμε στο σπίτι για λάτρα, για την τουαλέτα, για τον νεροχύτη, ε; Δηλαδή ο Λεβέντης έκανε έργο στην Ελευσίνα.

ΣΠΥΡΙΔΟΥΛΑ ΓΚΙΝΗ